درانتظار برنامه

درانتظار برنامه 

یادداشتی از : محمد انامپور دانشجوی دکترای شهرسازی که درنشریه شماره 24 شهروند ارگان خبری وتحلیلی انجمن طرفداران توسعه بندرانزلی چاپ گردید .

مقدمه:
هر مجموعه و تشکیلاتی برای تحقق اهداف ذاتی خود نیازمند برنامه می باشد. وجود برنامه به رفتارها و اقدامات هر سازمان جهت داده و این امکان را برای مدیران فراهم می کند که بتوانند میزان حرکت به سوی اهداف و یا انحراف احتمالی از مسیر و اهداف مشخص شده را رصد کنند. فرآیند برنامه ریزی را می توان به سه بخش اصلی تقسیم کرد. اول، تهیه و تدوین برنامه. دوم، پیش بینی الزامات اجرایی برای تحقق برنامه و سوم، اجرای برنامه و رصد و پایش دائمی آن.
وجود یک برنامه تخصصی این امکان را فراهم می کند که سیستم یا مجموعه مورد نظر فارغ از سلیقه های شخصی به سوی اهداف تعیین شده حرکت کند. شهرداری ها نیز به عنوان یکی از بزرگترین نهادهای عمومی غیردولتی که وظایف گسترده ای در قانون برای آن پیش بینی شده است، نیازمند برنامه ای ویژه برای اداره امور آن است.
سند برنامه تصویری روشن و الهام ‌بخش از شهر را به دست می دهد و می‌توانند نقش ویژه‌ی خود را در تحقق آن تعیین نمایند. سند برنامه در راستای هویت و جایگاه مطلوب و نقش‌ها، کارکرد ها و خصوصیات برتر شهر را در آینده است.
سند برنامه در یک نگاه کلی، کارکردهای زیادی برای مدیران و شهروندان دارد، از جمله این‌که:
• "میثاق" شهروندان و مدیران شهری برای"توسعه‌ی پایدار"یک شهر مطلوب است.
• "هادی" برنامه‌ ریزی راهبردی در سازمان‌های متولی توسعه‌ی شهر است.
• عامل "انسجام بخش " به برنامه ‌ریزی ‌های راهبردی و عملیاتی در دستگاه ‌های متولی توسعه‌ی شهر است.
علاوه بر این سند برنامه آینده پذیر و آینده ساز است. رهیافت آینده پذیر، که از وضع موجود آغاز می‌کند و به آینده می‌رسد، این پرسش را مبنا قرار می‌دهد که: با نگرش به وضع موجود و روند های جاری، چه آینده‌ای در انتظار شهر ما خواهد بود؟ در این رهیافت، ابتکار عمل و خط‌ شکنی ‌های بزرگ هیچ جایگاهی ندارد؛ و تأکید بر بهینه ‌سازی مصرف منابع برای دست‌ یابی به آینده ‌ای مقدور است که حتی‌ الامکان از وضع موجود "بهتر" باشد.
اما رهیافت آینده‌ ساز، که از آینده آغازمی‌کند و به وضع موجود می‌رسد، این پرسش را مبنا قرار می‌دهد که: با توجه به ارزش‌ها و اصولی که به آن اعتقاد داریم، آینده‌ی شهر ما "باید" چگونه باشد؟ وقتی تصویر مطلوب و بایسته‌ی شهر آفریده شد، پرسیده می‌شود که امروز به هر طریق ممکن باید چه اقداماتی را به عمل آوریم، تا ما را یک گام به تصویر مطلوب و بایسته نزدیک‌ تر نماید؟
همچنین در سند برنامه جهت گیری ها و رویکردها در ارتباط با موضوعات اساسی از قبیل جایگاه بهره‌گیری بهینه از سرمایه‌ های طبیعی، زیربنایی، مالی، انسانی و اجتماعی موجود شهر، فراهم آوردن امکانات زیربنایی، زیست‌محیطی به‌ منظور دستیابی به استانداردهای یک شهر جهانی و توسعه‌ی اقتصاد پایدار، تأکید بیشتر بر توسعه‌ی فرهنگی و اجتماعی شهر، مدیریت کارآفرین، پاسخگو، تلاش برای ایجاد مدیریت یکپارچه در سطح مجموعه‌ی مدیریت شهری، افزایش رونق اقتصادی از طریق جذب سرمایه‌ی مستقیم خارجی و مشارکت بخش خصوصی برای توسعه‌ی فناوری ‌های برتر، خدمات مولد و زیر ساخت‌ های برتر، اصلاح ساختار درآمدی شهر از طریق ایجاد تنوع در منابع درآمدی، افزایش بهره‌وری هزینه ‌ها و شفافیت مالی مدیریت شهری، ارتقاء سطح امنیت با تأکید بر امنیت اجتماعی و بهبود احساس امنیت شهروندان، حفاظت از میراث فرهنگی وساماندهی مراکز تاریخی و زیباسازی و بهبود معماری شهری با تکیه ‌برمعماری بومی و ایرانی- اسلامی همراه با دانش پیشرفته‌ ی روز، حفاظت از محیط‌ زیست مجموعه‌ی شهری اعم از دریا، ساحل، تالاب و پوشش‌های گیاهی و ارتقاء زیست پذیری محلات شهری از طریق تحقق شاخص‌های کیفیت زندگی و الگوی بازآفرینی شهری، به عنوان مهمترین محورهای موضوعی باید مورد توجه قرار گیرند.
شهر انزلی به عنوان دومین شهر بزرگ استان گیلان و بزرگترین بندر سواحل جنوبی دریای خزر، دیرزمانی است که همسو با شهرداری های بزرگ و با سابقه هم رده خود، به تنظیم برنامه توسعه ای خود نپرداخته و بدون تشخیص نیازهای استراتژیک خود برای بهبود سیستم، دچار روزمرگی شده بود، تا اینکه شورای پنجم با شعار تدبیر، تغییر و امید، خرق عادت نمود و با اعلام فراخوان و اخذ برنامه از متخصصین و علاقه مندان فصل جدیدی از رویکرد مدیران شهری و نمایندگان مردم به نمایش گذاشت. پس از بررسی فرآیند بررسی برنامه ها و تثبیت شرایط، گام بعدی در راستای اقدامات زیربنایی، تهیه سند برنامه توسعه شهر در قالب برنامه های پنج ساله است. حق هر شهروندی است که با اطلاع از برنامه های توسعه شهر خود را در آن سهیم و متقابلا وظایف شهروندی خود را در قبال آن به انجام برساند.