مناره ساعت بندرانزلی دویست ساله شد

مناره در حال احتضاربندرانزلی دویست ساله شد

 

به روایت تاریخ مناره ساعت بندرانزلی امسال (1394) دویست ساله شد. هـ. ل. رابینو دیپلمات بریتانیائی که در دهه 70 قرن نوزدهم میلادی در سمت کنسول یار در شهر رشت بسر می برد، در کتاب ولایات دارالمرز ایران (گیلان)
می نویسد. خسروخان گرجی که در سالهای دهه 10 قرن نوزدهم میلادی حاکم گیلان بود، در سال 1815 بنای
دیده بان یا فانوس دریائی را بنا نمود. این برج به ارتفاع 35 ذرع (هر ذرع 104 سانتی متر) که در شمالی ترین حد شهر قرار دارد، از آجر ساخته شده و زیر بام آن فانوس های روغن سوز  قرار می دادند تا ملوانان از طریق آن بتوانند کشتی را در مسیر ورود به کانال هدایت کنند.

با احداث موج شکن ها و پیشرفت تکنولوژی در امر دریانوردی، فانوس دریائی کاربری خود را از دست داده و به تدریج به مناره ساعت تبدیل گردید، و به تقلید از ساعت بیگ ین لندن زنگ آن در رأس هر ساعت به صدا در می آمد و شهروندان از تعداد زنگ ها متوجه گذر زمان می شدند و قامت استوار آن از هر نقطه شهر قابل رویت بود.

اکنون این بنا به عنوان نماد تاریخی در این شهر خودنمایی می کند، اما پیر و فرسوده شده است. پیری زودرس آن نه فقط به خاطر وجود آب و هوای مرطوب که مبتلا به بسیاری از سازه های این منطقه، بلکه به علت عدم توجه مدیران شهری ما به داشته های این شهر عارض گردید.

مناره ساعت در سال 1356 در فهرست آثار تاریخی گیلان قرار گرفت و مقرر گردید تا شعاع 50 متری آن، ارتفاع ساخت و سازها حداکثر از 8 متر تجاوز نکند، اما طولی نکشید که در 5 متری شمال مناره آپارتمانهای 3 و 4 طبقه ساخته شد. جالب اینکه در دهه 80 در 3 متر غرب این اثر تاریخی یک ساختمان 4 طبقه ساخته شد که گفته می شود مجوز آن از طرف اداره میراث فرهنگی استان صادر شده است، که اعتراضات مردم هم به مسئولین به جائی نرسید.

امروز شهروندان تصاویر مناره ساعت را زینت بخش جلد کتابها، سرنامه ها و صفحات اینترنتی خود نموده و آن را اصلی ترین نماد شهر انزلی معرفی می نمایند، اما ساخت و ساز اطراف آن بقدری متراکم شده که زاویه رویت آن را باید در شهر جستجو نمود، تنها از روی پل انزلی می­توان فقط نیم تنه فرسوده آن را از پشت شاخه های درختان هرز زمینی بایر و برهوت جنوب آن مشاهد کرد.

در سال 1384 طرحی از طرف مهندسان شهر ما، تحت عنوان تعریض میدان شهر ارائه شد، که با موافقت شورای دوم و شهردار وقت، درکمیسیون ماده 5 استان مورد تصویب قرار گرفت و به شهرداری ابلاغ گردید، که به علت تغییر مدیریت شهری و بعدها به بهانه عدم وجود اعتبار لازم معوق ماند.

براساس این طرح خیابانی به عرض 20 متر به طرف خیابان سی متری باز می شد و میدان در اکس خیابان های مشرف به آن قرار می­گرفت، اجرای آن ضمن راهگشای ترافیک منطقه، چشم انداز آن از بالای پل انزلی، قامت بلند مناره، همراه با بلوار، کانال و موج شکن ها را دربر می گرفت.

اما مالک زمین برای فرونشاندن آتش آزمندی خود، با تلاش ریاکارانه اقداماتی انجام داد تا ساخت و ساز نامعقول و ناهماهنگی در این زمین راه اندازی کند که با اعتراضات مردمی روبرو گردیده و با ورود مراجع قضائی به موضوع جلوگیری بعمل آمد.

امسال به مناسبت دویستمین سال فانوس دریائی، شهردار شهرمان به عیادت این بیمار فروخفته در خزه ، علفهای هرز و بوته هایی که به درخت تبدیل شده است رفتند، براساس دست نوشته های عیادت کنند «حال این بیمار بیش از آن چیزی که فکر می­کنیم در حال نابودی است». ولی در ادامه با لحنی احساسی خود در جهت تسلی خاطر این بیمار رو به احتضار می گوید « ما ترا خواهیم ساخت» جمله ای که در صورت اجرائی شدن، شهروندان می توانند امیدوار شوند که نماد اصلی شهر را از دست نمی دهند.

حال باید دید که شهردار بندرانزلی تا چه میزان این جمله امید بخش خود را عملی می نماید؟ آیا او قادر است اداره میراث فرهنگی را با توجه به عملکرد ناهماهنگ گذشته با خود همراه نماید؟ و بگفته ایشان «اگر هزینه ای برای نگهداری آن پرداخت نمی کند استادکار ماهر بفرستد.؟ آیا حامیان مالک زمین که زمره انتقال این برج را به نقطه دیگر شهر دارند !!! در اجرا برای شهردار کارشکنی نخواهند کرد.؟ در نهایت آیا پس از تعمیرات و بازسازی این برج تا چه میزان قابل استفاده بخش گردشگری خواهد شد؟

در اینجا روی سخن با آقای شهردار است.

جناب آقای شهردار اگرچه اجرائی کردن این تعهد با امّا و اگرهایی که فوقاً بیان گردیده همراه است اما از این مجال استفاده نموده تاکید می کنیم انجمن طرفداران توسعه بندرانزلی برای اقدام حمایتی آمادگی خود را بر حفاظت از آثار تاریخی شهرمان و احراز حقوق شهروندی این مردم نجیب داشته و تا حصول نتیجه شایسته این نماد دیرپا همراه و هم گامیم.