بندر ساحلی رشت ، بندر پیربازار و تاریخچه 350 ساله شهر رشت !
بندر ساحلی رشت ، بندر پیربازار و تاریخچه 350 ساله شهر رشت !
عکس از انزلی کلاب " نقش موج شکن های جدید در تله اندازی رسوبات " اسماعیل آلادینی
در حالی که متولیان شهر انزلی هرچه از تاریخ معماری گذشته دارند که در چهار سوی میدان اصلی شهر و یا خیابان های قدیمی برجا مانده با ساختمان های جدیدالاحداث و چند طبقه طاق می زنند و نماد های گذشتگان انزلی را با اهمال کاری با سرعتی ناباورانه به ورطه نابودی می کشانند ، از آرم قدیمی شهرداری انزلی چشم پوشی کرده و با گرافیک نیلوفر تالابی وچه و چه ... آن را تعویض می نمایند روز انزلی را از تاریخ قدیمی تشکیل اولین بلدیه به یک واقعه ی معاصر که در هر شهری پس از انقلاب اسلامی می توانست به وقوع بپیوندد قرار می دهند حتما ٌ می دانند چه کالای بی مقداری برای نسل آینده به یادگار می گذارند .
در ابتدای جنگ تحمیلی بر اساس جو حاکم ناشی از پیروزی انقلاب اسلامی ، بعضی از دست اندرکاران ناوارد با تغییر اسامی شهرهای تاریخی و یا میادین نفت تاریخی ، چهره جلوه جدیدالاحداث بودن به شهرهای قدیمی دادند بی خبر از آن که در عرف بین المللی اسامی قدیمی تر صحت و سقم مالکیتی منطقه های مورد مناقشه را با رجوع به نقشه های قدیمی بیشتر اثبات می کند و لذا تغییر نام کرمانشاه به باختران بعد از چند سال به اسم تاریخی و هویت تاریخی خود برگشت . جو زدگی برای تغییر نام خلیج فارس به خلیج اسلامی یا خلیج عرب حتی بعد از ورود یاسر عرفات به ایران بر سر زبان ها افتاده بود . حال که تجربیاتی از این دست در گذشته داشتیم چگونه است که عده ای منتصب در ادارات اهداف مبهم و غیر شفافی را پیش می برند که درنهایت ، چنین سرنوشت محتوم و زشتی را نصیب انزلی کرده است . طرح توسعه شهری مصوب 1392 ،چرا با اهمال کاری روبروست . چرا برای کسب درآمدهایی که همه ارگان های ریز و درشت ، چشم طمع به آن دارند و با پایمال شدن حقوق شهروندی و شهرفروشی و علیرغم نبود زیرساخت های لازم بی تابی و نا آرامی وجود دارد .در حالی که دوره ده ساله طرح جامع به اتمام خود نزدیک می شود هنوز طرح تفصیلی برای آن وجود ندارد !
در حالی که این شهر از ابتدایی ترین تمهیدات شهری برای جمع آوری آب های سطحی عاجز است و در قیاس با عرض کم شهر بندر انزلی که بیش از دو کیلومتر نیست و در دو سوی آن تالاب و دریا می تواند برای تخلیه آب های سطحی مورد استفاده قرار گیرد عملاٌ هیچ برنامه ریزی اساسی و طراحی شهری منطبق بر توپولوژی شهر وجود ندارد .
تعویض رنگ موزاییک خیابان ها و کاشت و تعویض گل های فضای سبز که در معرض دید است چه ارجحیتی بر پروژه ای ماندگار و عام المنفعه برای رفع مشکلات اساسی مردم دارد ؟ الویت هزیته کرد ها توسط چه کسی تعیین می شود ؟
اما این شهر پرباران بی دفاع ودر معرض آب گرفتگی را رها می کنیم و ادامه این مقال را به حفظ میراث فرهنگی گذشته اختصاص می دهیم .
همشهریان گیلانی رشتی با سرعتی ناباورانه ابتدا با تغییر و تحریف جغرافیای منطقه معتدل خزری میزان بارش سالانه باران در بندرانزلی را تغییر دادند و نام شهرباران را به خود اختصاص دادند و اکنون به عنوان شهر ساحلی برای خود تاریخچه و نماد می سازند نماد قایق و ماهیگیری در پیاده راه فرهنگی شهرداری شروع آن است ، شاید با یاد و خاطره پیربازار که حالا آن را پیش بندر رشت خوانده اند تکمیل شده است صحبت از بندرکاسپین می کنند که در این شهرستان واقع است و ظرفیت حمل بار آن چنان و بهمان است مگر انزلی توانایی افزایش ظرفیت اسکله برای افزایش میزان بار نداشت ؟ چقدر تولیدات در منطقه آزاد افزایش یافته است که نیاز به احداث چنین بندری برای صادرات لازم آمد ؟ به این ترتیب گمرک انزلی و درآمدهای ناشی از آن باید به سمت منطقه آزاد انزلی سرازیر شود که حتی درحمایت از تیم شناسنامه دار ملوان انزلی ریالی هزینه نکرد ؟
در این میان اضافه کنید روند سقوط ملوان و انحلال تیم بانوان ملوان را که با انتصاب مدیر عاملی غیر بومی که سپر بلای اهداف عده ای شده است تکمیل شد .
اما قضیه میراث فرهنگی به این جا ختم نمی شود میراث سرزمینی و خاک نیز در انزلی در معرض تهدید است .
زمزمه فروش زمین به شرکت های خارجی در مناطق آزاد ، که از سال 90 استارت آن را زده بودند ، بر خلاف ماده 9 آیین‌نامه نحوه استفاده از زمین و منابع ملی در مناطق آزاد تجاری - صنعتی جمهوری اسلامی ایران است و از طرفی قرار بر این شده تا به تعداد مناطق آزاد تجاری هم افزوده شود، باید دید که ایران زمین چگونه زیر پای اقتصاد تکه تکه شده و به کشورهای خارجی واگذار می شود تا با مالکیت قطعی آن بتوانند آن را به هر کشور بیگانه ای انتقال دهند.
"ماده 9ـ فروش و انتقال قطعی زمین به اتباع خارجی و همچنین شرکتهایی که تمام یا بخشی از سرمایه آنها متعلق به اتباع خارجی باشد، ممنوع است.
منابع :
1 - پول نیوز 3 بهمن 1390
http://www.poolnews.ir/fa/news/56464
عنوان خبر : در صورت اصلاح آیین‌نامه زمین و منابع ملی ممکن می‌شود : فروش و انتقال قطعی زمین به شرکت‌های خارجی در مناطق آزاد
2 – عصر ایران 8 مهر 1395
http://www.asriran.com/fa/news/496817
عنوان خبر : وزارت اقتصاد: تملک زمین در مناطق آزاد برای سرمایه‌گذاران خارجی آزاد شد
3 – نسیم آنلاین 10 مهر 1395
www.nasimonline.ir/Content/Detail/2065801
عنوان خبر : تکمیل پروژه "نفوذ" با واگذاری زمین در مناطق آزاد/ فروش زمین به خارجی‌ها به بهانه جذب سرمایه‌گذار!
4 –تابناک 6 تیر 1395
http://www.tabnak.ir/fa/news/600857
عنوان خبر : لایحه افزایش مناطق آزاد تصویب شد.
5 – دیار میرزا 7 مهر 1395
عنوان خبر : مدیر تولید فیلم مستند داستانی، تاریخی پژوهشی بلدیه خبر داد: ساخت فیلم بلدیه با حضور بیش از ۲۰۰ بازیگر در رشت/روایت ۳۹۵ سال از تاریخ پر عظمت گیلان ادامه در : دیارمیرزا
6- بهجت نیوز 5 بهمن 1393
عنوان خبر : بندر پیر بازار رشت در یک قرن پیش/عکس
7- فقط یک نمونه از سایت ها در تعریف شهرستان رشت 29 مهر 1395
http://www.alijanilawyer.ir/?page=4
.........
شهرستان رَشت از شهرستان‌های ساحلی استان گیلان در ایران به مرکزیت شهر رشت است.
۱ - این شهرستان از شمال به دریای کاسپین از غرب به تالاب انزلی و شهرستان‌های انزلی، صومعه‌سرا و شفت، از جنوب به شهرستان رودبار و از شرق به شهرستان‌های آستانه‌اشرفیه، لاهیجان و سیاهکل محدود می‌شود. جمعیت این شهرستان ٩١٨،۴۴۵ نفر (برآورد ۱۳٩۰) است.
2 - جغرافیای طبیعی ساحل رشت شهرستان رشت،
۲۲ کیلومتر نوار ساحلی در دریای خزر دارد. سواحل رشت دارای ۱۴ طرح سالم‌سازی شنا می‌باشد.
3 - بندر کاسپین به عنوان بزرگترین بندر چند منظوره ایران در دریای خزر در سواحل زیبا کنار شهرستان رشت واقع در محدوده منطقه آزاد در حال ساخت است.4 - طرح‌های شنا در سواحل رشت با وجود ۲۲ کیلومتر ساحل دریای خزر در رشت مقصد بسیاری از گردشگران است.
5 - از مجموع ۱۲ طرح سالم‌سازی دریای رشت 9 طرح دولتی و عمومی توسط فرمانداری رشت راه‌اندازی شده است. دو طرح سالم‌سازی توسط بخش خصوصی در مجتمع‌های نرگس و زیباکنار در ساحل دریای رشت قرار دارد. و یک طرح سواحل شهرستان رشت واقع در محدوده منطقه آزاد است.
6 - نام طرح مالک کاربری :
نام : مجتمع ساحلی مروارید خزر مالک : فرمانداری رشت کاربری عمومی
طرح ساحلی منطقه آزاد سازمان منطقه آزاد عمومی
مجتمع تفریحی زیباکنار صدا و سیما کارکنان
مجتمع تفریحی هتل نرگس نیروی انتظامی کارکنان
طرح ساحلی حاجی‌بکنده فرمانداری رشت عمومی
طرح ساحلی جفرود فرمانداری رشت عمومی
طرح ساحلی امین آباد فرمانداری رشت عمومی
7 - رودخانه‌ها و تالاب‌ها : رودخانه‌های سفیدرود، گوهررود، زرجوب و پیربازار رود از مهم ترین رودخانه‌های شهرستان رشت هستند. تالاب عینک بزرگترین تالاب شهری ایران در این شهرستان، در منطقه ۴ شهر رشت واقع است. ساحل شرقی تالاب انزلی محدود به دهستان پیربازار شهرستان رشت است. کوه‌ها * کوه‌های لاکان * کوه‌های سراوان چشمه‌ها * شورچشمه لاکان (چشمه آب شور) * چشمه چشماکل سنگر * ﭼﺸﻤﻪ آب ﭼﻤﺎرﺳﺮا
ترابری و ارتباطات
فرودگاه فرودگاه رشت در بلوار ولیعصر رشت واقع شده‌است
7. تاسیس فرودگاه رشت به سال ۱۳۴۷ خورشیدی باز می‌گردد و هم اکنون از نظر وسعت و امکانات در حال گسترش است. فرودگاه سردار جنگل رشت از نظر تعداد پرواز در شمال کشور رتبه اول و در سراسر کشور دارای رتبه‌ی ۱۴ام است.
۸ - این فرودگاه دارای موقعیت ارتباطی ممتاز در استان گیلان، حاشیه دریای کاسپین و در مسیر کریدور شمال–جنوب (کریدور نوستراک) واقع گردیده است.
9 - راه آهن راه آهن قزوین-رشت هم اکنون در حال ساخت است. راه آهن ساحلی از آستارا تا بندر ترکمن و عبور از نوار ساحلی ۲۲ کیلومتری شهرستان رشت (در دست مطالعه)-
۱۰ - قدیمی ترین راه آهن ایران در مسیر بندر انزلی به پیربازار و رشت احداث شده و بقایای این راه آهن و خطوط ریلی در منطقه پیربازار شهرستان رشت وجود دارد.
۱۱- بندر کاسپین بندر کاسپین بندری در حال ساخت در دریای خزر واقع سواحل زیباکنار شهرستان رشت است. این بندر با ۲۵ پست اسکله شامل بر چهار پست ترمینال کانتینری، سه پست ترمینال نفتی، دو پست ترمینال کالاهای فله خشک، ده پست ترمینال چندمنظوره، دو پست ترمینال کالاهای عمومی، یک پست ترمینال رو-رو و یک پست ترمینال اختصاصی و مسافری بزرگترین و کاملترین مجموعه بندری شمال ایران در سواحل زیباکنار منطقه آزاد در حال احداث است.۱۲۱۳۱۴۱۵ بندر پیربازار یکی از قدیمی ترین بنادر ایران واقع در شهرستان رشت بود.
۱۶ - آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها آزادراه رشت-قزوین
17 - کشاورزی وجود ۷۰٬۰۰۰ هکتار اراضی کشاورزی و ۱۰٬۰۰۰ هکتار باغ به جز اراضی آبزی‌پروری در شهرستان رشت موقعیتی ممتاز برای این شهرستان ایجاد کرده است. ۱۱ درصد برنج ایران و ۲۸ درصد برنج گیلان در شهرستان رشت تولید می‌شود و از این لحاظ دارای رتبه نخست در کشور می‌باشد. ۱۰۱۳ هکتار باغ چای دیم و ۳۰۵ آبیاری رتبه ۵ تولید چای ایرانی را برای شهرستان رشت رقم زده است.
دیگر محصولات شامل حبوبات ،سبزیجات ،صیفی جات ،علوفه دام است.
۱۸ - با عدم نظارت ، بالاترین میزان تغییر کاربری اراضی کشاورزی در شهرستان رشت در بین شهرستان گیلان اتفاق افتاده است و این مسئله به شدت کشاورزی و محیط زیست این شهرستان را تهدید می‌کند.
۲۰- دام و طیور در این شهرستان ۸۱هزارو ۲۰۰راس دام شیری وجود دارد درزمینه دامداری پرواری هم۲هزارو ۴۲۱ واحد دامداری صنعتی و بومی در این شهرستان وجود دارد که سالانه ۵۴هزار تن شیرخام و۴هزارتن گوشت قرمز تولید و به بازارمصرف عرضه می کنند در زمینه مرغداری ۱۴۱ واحد مرغداری گوشتی و ۲۱ واحد مرغ مادرو ۶ واحد جوجه کشی در این شهرستان وجود دارد که ۱۲هزارتن گوشت مرغ تولید و به بازار مصرف عرضه می شود. ۲میلیون ۷۰۰هزار قطعه مرغ بومی در این شهرستان پرورش داده می شود که ۲۷درصد سهم استان را شامل می شود. همچنین در زمینه تولید و پرورش شتر مرغ بوقلیمون فعالیت دارد.
22 - شیلات در نوار ساحلی شهرستان رشت ۶۶۶ نفر صیاد در قالب ۷ تعاونی صیادی پره در دریای خزر فعال است. سالانه ۱۶ هزار تن انواع آبزیان در شهرستان رشت تولید می شود.این تولیدات در آب بندان‌های گرم‌آبی و سردآبی صورت می‌گیرد.
23 - منطقه آزاد منطقه آزاد تجاری-صنعتی انزلی در سال ۱۳۸۴ شمسی در شهرستان‌های رشت و انزلی تاسیس شد.۲۴۲۵با ابلاغ قانون جدید این منطقه در سال ۱۳۹۳ بخش اعظمی از منطقه آزاد در شهرستان رشت و قسمتی در شهرستان آستانه‌اشرفیه واقع شده است، بخشی دیگری از منطقه آزاد در شهرستان انزلی قرار دارد. و نام این منطقه از انزلی گرفته شده است.
24 - تطبیق نام این منطقه آزاد از برنامه‌های دولت است.
25 - روستاهای رشت در محدوده اولیه منطقه آزاد(۱۳۸۴) چپرپرد ، سرخشکی ، گورابجیرصحرا ، فشتکه اول و دوم ، فتاتو ، چاپارخانه (رشت) ، جفرود بالا ، کویشاد
26 - روستاهای رشت در محدوده جدید منطقه آزاد(۱۳۹۲) با افزایش محدوده منطقه آزاد ۲۳ روستای ساحلی شهرستان رشت واقع در بخش‌های خمام، خشکبیجار و لشت‌نشا در محدوده منطقه آزاد قرار دارد.
27 - ورزش فوتبال
تیم فوتبال داماش گیلان نوشتار اصلی: باشگاه فوتبال داماش گیلان
تیم فوتبال سپیدرود رشت نوشتار اصلی: باشگاه فوتبال سپیدرود رشت
تیم فوتبال ساحلی لسمان رشت تیم فوتبال ساحلی لسمان متشکل از بازیکنان بومی نوار ساحلی شهرستان رشت نظیر زیباکنار، حاجی بکنده، امین‌آباد، باغ‌محله و تالش‌محله است که اولین نماینده لیگ برتری گیلان در فوتبال ساحلی کشور بوده و نماینده شهرستان رشت در لیگ برتر ساحلی است. حامی مالی این تیم فرمانداری شهرستان رشت و مجتمع تفریحی اقامتی مروارید خزر رشت می‌باشد.
زمین فوتبال ساحلی "مجتمع مروارید خزر رشت" مکان دیدارهای خانگی لسمان واقع در بخش زیباکنار شهرستان رشت است.
تقسیمات شهرستان رشت دکل تلویزیونی زیباکنار رشت،بلندترین سازه ایران پس از برج میلاد بخش مرکزی شهرستان رشت دهستان پسیخان دهستان پیربازار دهستان حومه (رشت) دهستانلاکان شهرها: رشت بخش خشکبیجار دهستان حاجی بکنده خشکبیجار دهستان نوشر خشکبیجار شهرها: خشکبیجار نوشر حاجی بکنده بخش سنگر (رشت) دهستان اسلام آباد (رشت) دهستان سراوان (رشت) دهستان سنگر (رشت) شهرها: سنگر بخش کوچصفهان دهستان بلسبنه دهستان کنارسر دهستان لولمان شهرها: کوچصفهان ، لولمان بخش لشت نشا دهستان جیرهنده لشت نشا دهستان علی آباد زیباکنار دهستان گفشه لشت نشا شهرها: لشت نشا بخش خمام دهستان چوکام دهستان چاپارخانه دهستان کته سرخمام شهرها: خمام
جاذبه‌های گردشگری (طبیعی و تاریخی ـ مذهبی) : سواحل دریای کاسپین ، موزه میراث روستایی گیلان ، آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی معروف به سردار جنگل در جنوب شهر رشت در محلهٔ سلیمان داراب واقع شده‌است. بقعهٔ امامزاده هاشم در کیلومتر۳۰ جادهٔ رشت - تهران ، مسجد حاج صمد خان؛ خیابان باقرآباد مسجد صفی؛ مربوط به قرن نهم و منسوب به صفی میرزا پسر شاه عباس صفوی ، موزه رشت؛ تاسیس ۱۳۴۹؛ خیابان طالقانی مجموعهٔ شهرداری رشت پارک شهر (رشت)(باغ محتشم) پارک مفاخر رشت (باغ سالار) دریاچه عینک رشت؛ تقاطع غیر همسطح شهدای گمنام (یخسازی) خانه میرزا کوچک خان جنگلی واقع در محلهٔ استاد سرای رشت
پارک جنگلی: سراوان (مساحت :۱۳۰۰هکتار)
پارک جنگلی: امامزاده هاشم (مساحت :۷ هکتار )
......
آنچه که در طی ازمنه گذشته در بندر انزلی از دست دادیم : کشتارگاه صنعتی تغییر فرم و فضای بلوار انزلی برای ساخت دکه و مغازه و برهم زدن قدمت و فرم تاریخی آن ، ریختن صخره های عظیم در دهانه بلوار و تنگ تر کردن دهانه به منظور جلوگیری از پیشروی دریا ، بستن ضلع شرقی بلوار جنب بانک ملی و واگذاری ان به ارگان ها، افزودن تعداد اسکله هایی با جانمایی غلط و با رسوب گذاری زیاد ، که در عکس های هوایی قابل تشخیص است. ازدست رفتن یکپارچگی ساحل انزلی با ساخت و ساز ها و تصرف ارگان ها و نهاد های نظامی و دولتی و مجتمع های تفریحی و هتل ها و میهمان پذیر ها 4 – تخلیه فاضلاب شهری بیشتر با افزایش جمعیت شهری مهاجر 5 - بستن چند روگا برای احداث خیابان و شارع درون شهری ،
استحصال ماسه از حریم تالاب برای ساخت استادیوم ورزشی و استخر های ورزشی در چراغ پشتان و منتفی شدن طرح فقط بخشی از آن است .
پس بیایید با همت عالی از مسئولین واقعی و بومی شهر خود درخواست کنیم تا دیر نشده در صحنه های کشوری این روند فروپاشی و نابودی میراث فرهنگی و سرزمینی را مطرح و متوقف نمایند و یا در جهت کاهش و حذف آن گامی هرچند کوتاه برداریم .
