باز هم اشتباهات تکراری

 

طراحی شهری  مقوله پیچیده ای است که  نیاز به مطالعات فراوان دارد . از آنجا  که شهر ظرفی است که مظروفش مجموعه های انسانی هستند،بنابراین رفتارها و نیازهای انسانی ، اساس شکل گیری  همه شهرهاست و مطالعات شهری بدون مطالعه این نیازها و روابط عملی ، امکان پذیر نیست.

طبیعی است که با مدرن شدن جوامع و در پی ورود خودرو  ، مطالعات ترافیکی و رفتار و فرهنگ ترافیکی شهروندان در مسیر های ترافیک  به ویژه در مسیر های سواره ،  یکی از مهمترین مباحث شهری باشد . حرکت در مسیر های امن با حداقل گره و ایجاد جریان ثابت و یکنواخت و روان در مسیر حرکت و خارج از هرگونه پیچیدگی از اهم مسائل است .

در دنیا بعد از دهه 60 میلادی  با پیشرفت و  صنعتی شدن جوامع ،  افزایش  تعدادخود رو های شخصی ، توجه به رفت و آمد  خودروها و مسئله ایمنی در حرکت و سکون  سواره و پیاده را مطرح نمود  و مطالعه مباحث ترافیکی آغاز شد. از آن زمان تا کنون این مطالعات ادامه دارد و منجر به تدوین و تهیه مقررات ،آیین نامه ها ،  استانداردها و ضوابط  طراحی راه ها ، بزرگراه ها ، تقاطع ها ، میادین و راههای برون شهری شده است .

این مقاله قصد ورود به مقوله آیین نامه هاو استاندارد ها را ندارد اما با بررسی  مجمل بر بعضی  راه حل های پیاده شده در جهت رفع مشکل گره های  ترافیک شهر انزلی ، تاکید بر دوری از اشتباهات فاحش  دارد . 

  در این مبحث اشاراتی بر اشتباهات تکراری ، نشات گرفته از سلایق اجرائی و یا  تصورات غلط  و بعضاً مصطلح  برخی از مسئولین که دستی بر امور اجرایی دارند قابل طرح است .

یکی  از تصورات غلط و نادرستی که در باب ترافیک وجود دارد (همانند  بیشتر امور دیگر ) این است که " هرچه بزرگتر  است، بهتر است  "، یا  هرچه فراختر ،،راحت تر ،، که اگر این چینن بود اصلا علم مهندسی به وجود نمی آمد .

 ضرب المثلی هم هست که خلافش را می گوید( هر که بامش بیش،،، برفش بیشتر) که کنایه از آن دارد که هرچه وسیعتر مشکلاتش نیز بیشتر .

  اما این ضرب المثل آخری  در ترافیک  کاملا مصداق دارد  یعنی هرچه عرض شارع بیشتر باشد  ، به تمهیدات بیشتری در مهار سرعت و کانالیزه کردن جریان عبور و مرور  نیاز دارد  و  همگرا کردن جریانهای عبوری وکنترل جریان  مسیر و کاهش حرکت های مورب و جانبی و حرکات برشی در عرض معبر ، اهمیت ویژه ای داشته و نیاز به آموزش های فرهنگی خاص و  نصب علائم  هشدار دهنده مکمل را میطلبد.

تصور کنیدکه در خیابانی حرکت می کنید که دو باند عبور دارد و یکباره به عرضی از معبر وارد می شوید که چهار لاین عبور دارد،ترافیک به سرعت منبسط شده و حرکات انحرافی به چپ و راست آغاز می شود، ویا تصور کنید در  مسیر چهار بانده ای  به یک باره به شکل قیف به جریان حرکت دو لاینه می رسید ، ترافیک به سرعت و در حداقل زمان نیاز به انقباض داشته و متراکم میشود .

شوراع شهری با توجه به درجه اهمیت و نوعیت شریانی و حجم عبور جریان و ظرفیت مورد انتظار ، طراحی می شوند و در آن هرگونه تقلیل یا تعریض مقطع  حتما با انجام تمهیداتی  فقط در شرایطی که کاملا مورد نیاز و ضروری باشند آن هم در فاصله های طولی بیش از 1 کیلومتر صورت میگیرد .

دراجرای پروژه پل ولایت دو و  در اجرای رفوژ وسط آن مواردی مشاهده می شود که فاقد رعایت موارد فنی و  هر گونه منطق طرح های هندسی اجرائی در معابر است . از سمت شمال به جنوب و در هنگام خروج از پل تعداد لاین خروجی از پل ، دو لاین می باشد که ناگهان یک لاین در سمت چپ و یک لاین در سمت راست گشایش می یابد که دوباره در طول کمتر از 50 متر این گشایش مسیر بلا فاصله تقلیل یافته  و عرض کم می شود و این در حالی است که اصلا طرح اجرائی مصوب در  ادراه راه و شهر سازی  اینگونه نمی باشد و سلیقه مجریان طرح آن را چنین کرده است .

تصور کنید با این فرهنگ رانندگی که الزام طراحی مسیرهایی دقیق و مشخص و تعریف شده دارد ، راننده ای کم تجربه و عجول بخواهد در فرصت کم ایجاد شده از خود رو جلویی سبقت بگیرد(در کمتر از 50 متر) و در حالی که هنوز موفق به سبقت نشده و خود رو جلویی هنوز در کنارش است بخواهد به مسیر برگردد . فکر می کنید چه اتفاقی می افتد.

طراحی های شهری و اصلاحات هندسی مسیر ها باید از این اتفاقات بکاهد و نباید خود بر آنها دامن زند ، مثل اتفاقاتی که در قوس مصلی انزلی در جریان است.

 مقایسه دو  تصویر گویای مسئله بوده و مشکلات بوجود آمده را کاملا نشان می دهد .

 در طرح دوم  که اجرا شده ،  فاصله ایجادشده بی استفاده است ، حتی برای پارک  خود رو  .  چون  اولاً در سمت چپ جاده  قرار دارد وثانیاً حداقل فاصله لارم  از  پل را  ندارد ،به این ترتیب  کاملا بی فایده و  و بدون هیچ توجیه منطقی اجرا شده است . اینکه هرچه فراخ تر بهتر اینجا مصداق ندارد و به مصداق بام بیشتر  و برف بیشتر  است که مشکلات بیشتری را به همراهدارد . 

لذا از شهرداری محترم تقاضا  می شود قبل از اتمام کامل پروژه وتحویل توسط  پیمانکار اجرائی ،  طرح هندسی  خیابان تکاوران را بار دیگر بازنگری و اصلاح  نمایند .