کمی مطالعه قبل از هر اقدام

     به بهانه انتقال شنبه بازار

گاهی اوقات اقداماتی صورت می گیرد که در اصل بایست ستوده می شدند اما متاسفانه به دلیل عدم مطالعات کافی و کارشناسی  به گونه ای اتفاق می افتد که تاسف همگان را بر می انگیزد .جابجایی و انتقال شنبه بازار  از این دست است .اگر چه این جابجایی بسیار ضروری بوده و انتقال شنبه بازار از مکان سنتی خود یک اجبار است اما  انتقال آن بدین شکل و بدون مطالعه مشکلاتی را به مشکلات گذشته اضافه کرده است .

 

برای حذف  یا جابجایی  ،  یک سیستم عملکردی موجود  ، اول باید  چرایی تشکیل ، قدمت ، لزوم موجودیت آن و حوزه فعالیت،  دایره شمول ، حوزه نفوذ و فرهنگ آن مورد بررسی قرار گیرد .

اساسا بازار هفتگی چیست ؟ و کارکرد آن از قدیم در جوامع مختلف چه بوده است ؟ این بازارها محل عرضه چه تولیداتی بوده  و مقیاس و حوزه عملکردی آن کدام است ؟

بازارهای  هفتگی در تمام دنیا سابقه طولانی دارند قدمت این نوع بازار ها تقریبا به قدمت تشکیل شهرها و شهر نشینی  باز می گردد .با بزرگتر شدن شهرها و نیاز شهروندان به محصولات کشاورزی تازه  و وسیعتر شدن بازار عرضه محصولات کشاورزی  ،  این قسم  بازار های محلی  در شهر ها شکل گرفت .

بازارهای هفتگی سنتی از قرن ها پیش ، مرکز مبادلات کالا و خدماتی  بود که  از جانب روستا به شهر  حمل می شد .در تمامی دنیا این بازار ها  شبکه هایی از بازار های بزرگ و محبوب و مورد توجه مردم  هستند .

عامل تشکیل دهنده این سیستم ، محصولات کشاورزی است . خریداران و معامله گران از  تولیدکنندگان محصولات کشاورزی ، کلیه مایحتاج خود را تهیه می کردند . این بازارها با تمامی پویایی و مشکلات زیست محیطی شان مجموعه ای از نقاط  ضعف و قوت بوده و شامل انواع مختلف  تهدید ها و فرصت ها می باشند .

در گذشته که ماشین وجود نداشته  ،  حرکت شهروندان به صورت پیاده صورت می گرفت و این بازارها به صورت محلی  یا محله ای بود  و به این دلیل به آن بازار محلی اتلاق می شد  . دایره عملکرد  این نوع بازار  در حوزه محله  و شعاع عملکردی آن در حدود 500 تا 700 متر است که با طی حداکثر فاصله زمانی  10 الی 12 دقیقه به صورت پیاده بتوان از آن استفاده نمود .

همانطور که گفته شد عمده کالاهای آن محصولات کشاورزی بوده که بعدها عرضه ماهی و سپس گوشت و پوشاک به آن افزوده شد .

بنابراین این بازارها

1 – فقط در مقیاس  محله عملکرد داشت و خرید  با پای  پیاده و زنبیل وسبد  صورت می گرفت .

2 – وسایل نقلیه موتوری به این بازار ها راهی نداشت  و نیازی به پارکینگ نبود.

 علت تشکیل  شنبه بازار  در مکان سنتی ،  وجود آبراهه شنبه بازار روگا است که محل شنبه بازار  ،در واقع   بار انداز  کالاهای کشاورزی و روستایی بود و از طریق همین آبراهه مجصولات ، به محل عرضه کالا حمل و تخلیه و در معرض فروش قرار می گرفت . یکی از محاسن تشکیل شنبه بازار  ، استقرار آن  ،  در دل محلات و کوچه پس کوچه ها ، در کنار آبراهه  و عدم تداخل آن با شریان های اصلی شهر بود و مزاحمتی برای تردد در شریان های اصلی  نداشت  همچنین راهبندان و ترافیک به دلیل تردد کم  وسایل نقلیه  ایجاد نمی شد .  مشخصات  اصلی  بازار هفتگی را می توان این گونه برشمرد .

1 – مقیاس عملکردی محله ای

2 – دسترسی پیاده

3 – قرار گیری در قلب محله

4 – تشکیل بازار در روزهای مختلف هفته و در محلات مختلف

5 – نزدیکی محل سکونت خریداران به بازار و حمل  آسان  کالاهای خریداری شده

6 – پرهیز از اشغال شریان های اصلی

7- عدم ایجاد ترافیک و کندی حرکت سواره

 

         سالمندان می توانستند به راحتی به بازارآمده و خرید کنند و در تعاملات اجتماعی شرکت نمایند .

با توجه به نکات فوق جابجایی موقعیت مکانی  شنبه بازار  اجتناب ناپذیر است زیرا  در گذشته این خیابان به عنوان یک دسترسی شریانی اصلی عمل نمی کرد  اما احداث پل ولایت 2  ،  با  ورود حجم زیاد ترافیک  به  مرکز شهر  ، استفاده از  "خیابان میرزا کوچک خان "  را  بعنوان یک خیابان شریانی اصلی موازی  با  "خیابان مطهری  " (  "گلستان  ")  لازم  و یک ضرورت انکار ناپذیر  می سازد  .

اما جابجای موقت مکان شنبه بازار  به دلایل زیر مشکلات بیشتری را به تردد و ترافیک شهر وارد می نماید .

1 – خیابان نواب خود تنها خیابان  شریانی  اصلی  و طولی  شهر در جهت  شرقی – غربی است  و ایجاد بازار هفتگی   ، عملکرد  آن را از مقیاس محله ای خارج و در مقیاس   منطقه ای و شهری   قرار می دهد  که موجب ازدحام زیاد  جمعیت و تشدید ترافیک  می شود که نیاز به پارکینگ های وسیع  ( محل تلاقی سواره و پیاده )    دارد   و  مجموعه ی این اعمال بدون احداث زیر ساخت های لازم    ، باعث فلج نمودن حرکت ترافیکی شهر  خواهد شد .

2- به جهت دوری از بافت مسکونی متراکم و سنتی ،   ارائه خدمات آن از مقیاس محله ای  فراتر رفته  و به مقیاس منطقه ای ارتقا می یابد  و از دسترسی پیاده ،   خارج می شود   و  نیاز به  وسیله نقلیه را  اجتناب ناپذیر می سازد و  این خود با  اصل موجودیت بازار هفتگی متناقض است .

3 – شرایط  فعلی موجبات حضور بیکاران و سودجویان شهرهای دور و نزدیک ،  برای دستیابی به فرصت های شغلی  جدید به انزلی شده   ، به طوری که امکانات محدود  شهر   که باید در اختیار جوانان و شهروندان  بیکار قرار گیرد  ، در اختیار  افراد غیر بومی  قرار می دهد .

نمونه ای از بازار های هفتگی در سایر کشورها

درکشور آلمان

 الف  - بازار ماهی هفتگی در هامبورگ

 شهر هامبورگ  از انواع بازارهای هفتگی برخوردار است.  تقریبا همه روزه  و در نقاط مختلف شهر  فروشندگان محصولات تازه خود  را به تعداد بیشماری از مردم و بازدید کنندگان که برای خرید  ویا قدم زدن می آیند  ،  ارائه می کنند

خرید از بازار ماهی هامبورگ، شما را سحرخیز  می سازد  . همه روزه  صبح  روزهای یکشنبه ،   جمعیت زیادی جمع می شوند  تا شاهد اتفاقات شاد وناب  در معروف ترین بازار  هامبورگ شوند.  در این بازار از  خرید ماهی  گرفته تا، سبدهای  پر از میوه و یا  سبزیجات و  گیاهان و حتی گوشت  گرم  نیز می توان تهیه کرد ، همه چیز در اینجا وجود دارد.

  ب – بازار     Blankenese

 این بازار در منطقه مجلل  و اعیان نشین در هامبورگ قرار گرفته است ، مردان پولدار و زنان شیک پوش  غالب   اوقات به اینجا  میایند.  مردم  این مکان را برای ملاقات م  ه استفاده می کنند: علاوه بر میوه، سبزیجات، گیاهان گلدانی و گل ، انواع مختلف ماهی و  ماهی سالاد، محصولات پخته و  و مواد  اولیه ی پیش غذا   نیز وجود دارد.

 تاریخ: سه شنبه  ها  ساعت 8:00-2:00، جمعه ها  8:00-6:00 و شنبه ها  8:00-1:00
محل: Blankeneser Bahnhofsstrasse. Suburban railway station Blankenese ایستگاه راه آهن حومه Blankenese

 ج  - بازار  Goldbekmarkt Goldbekmarkt

 هفته بازاری که در آن یه سرعت  " احساس  در خانه بودن  " می کنید - در منطقه  ی  زیبای Winterhude  ، همه نوع  تولیدات  کشاورزی و محصولات تازه از سراسر جهان   وجود دارد.
  تاریخ: سه شنبه ها ، پنج شنبه  ها و شنبه ها 8:30-1:00 
محل: Goldbekufer. Underground station Borgweg ایستگاه زیرزمینی از Borgweg

  د  -   بازار     Isemarkt Isemarkt

این  بازار در هامبورگ Isemarkt در منطقه شیک  "از اپندورف "  واقع  است. در اینجا بیش از 200 فروشند ه ،  متنوع ترین  محصولات خود را از مواد غذایی با کیفیت بالا و بسیار مرغوب ارائه می کنند .  ابن  بازار  بیش از تقریبا 1 کیلومتر طول  دارد .

Dates: Thursdays & Fridays, 8:30 am - 2.00 pm تاریخ: پنج شنبه و جمعه  ها، 8:30-2:00 
محل: Isestrasse. Underground station Hoheluftbrücke or Eppendorfer Baum ایستگاه زیرزمینی Hoheluftbrücke یا Eppendorfer باوم

  هــ  بازار  اپندورف    (  سازگار با محیط زیست )       Eco weekly market Eppendorf 

در اینجا شما می توانید، تغذیه سالم داشته  واز محصولات ارگانیک آگاهی یافته و  حتی  در مورد یک رژیم غذایی سالم  مشاوره دریافت کنید.
تاریخ: سه شنبه و پنج شنبه ها 11:00-6:30 و شنبه ها 10:00-3:00
 محل: Underground station Kellinghusenstrasse ایستگاه زیرزمینی Kellinghusenstrasse

و -  بازار هفتگی در   فرانکفورت   

  در فرانکفورت نیز بسیاری از بازارهای مختلف در طول  هفته وجود دارند. در  بسیاری از بخش های این  شهرستان   ، در طول هفته ،  بازار هفتگی  شکل  می گیرد و حداقل یک بار در هفته ،  مردم می توانند  میوه و سبزیجات تازه، گوشت، ماهی، پنیر و فراورده های لبنی ، گل و بسیاری از محصولات دیگر را خریداری نمایند